برآورد سطح زیان اقتصادی کرم پیله‌خوار نخود Heliothis viriplaca (Lep.: Noctuidae) در منطقه مراغه

نخود مهم‌ترین گونه حبوبات است که در تناوب با غلات در استان آذربایجان شرقی کشت می‌شود. کرم‌‌های پیله‌خوار آفت مهم این گونه گیاهی در ایران و سایر نقاط جهان محسوب می‌شوند که همه ساله مقادیر زیادی از سموم شیمیایی جهت کنترل این آفات مورد استفاده قرار می‌گیرد. جهت تعیین سطح زیان اقتصادی کرم پیله‌خوار نخود در منطقة مراغه، مطالعاتی از سال 1380 به مدت دو سال انجام شد. دو رقم نخود سفید جم و بیونیج هر کدام در قطعه زمینی به طول 100 و به عرض 10 متر کشت شده و آزمایش‌ها در 25 ردیف مجاور هم در وسط هر قطعة آزمایشی انجام شد. ده ردیف نیز درانتهای هر قطعه به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. پس از تخمریزی حشرات ماده در طبیعت، جداسازی بیست و پنج ردیف آزمایشی از یکدیگر بوسیلة تور نازک فلزی به ارتفاع 50 سانتی‌متر، صورت گرفت تا از جابجایی لارو‌ها بین ردیف‌های آزمایشی جلوگیری شود. برای پیش آگاهی از جمعیت شب‌پره‌‌های آفت از تله نوری که به فاصله دور از محل مزرعه نصب شده بود، استفاده شد. ده روز پس از شروع تفریخ تخم‌ها در مزرعه، شمارش لارو‌ها در طول 4 متر (معادل یک متر‌مربع) از هر ردیف به طور جداگانه انجام گرفت و عملکرد هر ردیف آزمایشی نیز در نهایت برآورد شد. میزان خسارت وارد شده به وسیله یک لارو، برای ارقام آزمایشی طی دو سال تعیین شد. محاسبات آماری نشان داد که سطح زیان اقتصادی کرم پیله خوار برای رقم جم که رقم غالب منطقه است طی سال با بارندگی زیاد (2/382 میلی‌متر) 35/0 لارو در متر‌مربع و در سال با بارندگی متوسط (9/234 میلی‌متر) 25/1 عدد لارو در متر‌مربع می‌باشد. سطح زیان اقتصادی برای رقم بیونیج نیز در سال‌‌های با بارندگی زیاد و متوسط به‌ترتیب 4/0 و 9/1 لارو در متر‌مربع محاسبه شد.